Czym się różni adwokat od radcy prawnego – charakterystyka, uprawnienia, zakres obowiązków

Mimo że regulacje, które obejmują zawód adwokata i rady prawnego niewiele się dzisiaj różnią, to zdecydowanie warto jest poznać te różnice. Choćby po to, żeby mieć świadomość, że są one jedynie techniczne. Dla nas – klientów, nie mają one praktycznie żadnego znaczenia. Jednak jeśli chcesz je poznać, dla swojej własnej wiedzy, albo jeśli chcesz studiować w przyszłości prawo, i zastanawiasz się jaką dziedzinę wybrać, to serdecznie zapraszamy do zapoznania się z tym artykułem. Kim więc jest adwokat, a kim radca prawny? Jakie zakresy uprawnień reprezentują? I jakie są między nimi podobieństwa i różnice? Sprawdź to poniżej.

Edukacja prawnicza

Zanim przejdziemy do omawiania różnic, jakie występują między adwokatem a radcą prawnym, najpierw zapoznajmy się z czymś jeszcze. Mianowicie z procesem zdobywania wykształcenia związanego z prawem. To pozwoli znacznie lepiej zróżnicować później zawód radcy prawnego oraz adwokata.

W Polsce studia prawnicze trwają 5 lat. Kończą się uzyskaniem tytułu magistra. Później, każdy świeżo upieczony posiadacz dyplomu ma szansę odbyć wybraną przez siebie aplikację. Wyboru może dokonać między aplikacją radcowską, notarialną, komorniczą albo sędziowską. Aby jednak podjąć się wybranej aplikacji musi najpierw zdać tak zwany egzamin wstępny. Jeśli chodzi o czas trwania aplikacji, to zależy on od wybranej profesji, jednak zazwyczaj est to około dwóch albo trzech lat.

Po zakończeniu tych swoistych praktyk zawodowych i zdaniu wszystkich egzaminów wewnętrznych, przed przyszłymi prawnikami jest jeszcze egzamin zawodowy. Po jego zdaniu otrzymuje się tytuł radcy prawnego czy adwokata.

Prawnik

Prawnik to osoba, która skończyła studia prawnicze i zdobyła wiedzę z zakresu prawa na danej uczelni. Nie posiada ona jednak tytułu radcy prawnego ani adwokata, ponieważ nie odbyła aplikacji oraz nie zdała końcowego egzaminu zawodowego. Ten zaś duplom daje możliwość reprezentowania innych osób przed sądem albo urzędem, jako profesjonalny pełnomocnik. A profesjonalny pomocnik to właśnie albo radca prawny, albo adwokat.

Radca prawny

Radca prawny jest to tak zwany zawód zaufania publicznego. Jego podstawowym zadaniem jest świadczenie usług z zakresu pomocy prawnej. Szczególnie zajmuje się on udzielaniem porad i konsultacjami. Radca prawny to ktoś, to posiada wykształcenie wyższe prawnicze, zdał egzamin zawodowy (radcowski), złożył ślubowanie i wpisano go na listę radców prawnych. Zasady wykonywania zawodu radcy prawnego regulują ustawy. Jedną z nich jest ustawa z 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych.

Radca prawny najczęściej wykonuje swój zawód w ramach stosunku pracy. Zazwyczaj na podstawi umowy cywilnoprawnej. Pracuje on w kancelarii radcy prawnego i spółce cywilnej , jawnej, partnerskiej albo komandytowej. Wspólnikami w tych miejscach pracy są radcy prawni, adwokaci, doradcy podatkowi rzecznicy patentowi czy prawnicy zagraniczni. Ci zaś wykonują swoją praktykę na podstawie przepisów, które reguluje ustawa z dnia 5 lipca 2022 roku o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczpospolitej Polskiej.

Ważnym do zapamiętania jest fakt, że radca prawny nie może być obrońcą w sprawach, które dotyczą przestępstw oraz przestępstw skarbowych wówczas, gdy jest zatrudniony w ramach stosunku pracy.

Radca prawny może wykonywać zawód w ramach chociażby:

• kancelarii racy prawnego,
• umowy zlecenia, B2B,
• różnego rodzaju spółek osobowych albo cywilnych. W tych wypadkach pod warunkiem, że ich wspólnikami są jedynie rady prawni, adwokaci albo inne wysoko kwalifikowane osoby,
• zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

A czym zajmuje się radca prawny? Przede wszystkim:

• udziela porad prawnych,
• sporządza opinię prawnicze,
• reprezentuje klientów przed sądami,
• sporządza wszelkiego typu umowy czy regulaminy,
• występuje przed sądami administracyjnymi,
• reprezentuje klientów w sprawach, które dotyczą patentów i wzorów użytkowych.

Adwokat

Adwokat z kolei to osoba, która zdała egzamin zawodowy i została wpisana na listę adwokatów. Po drodze również musiała odbyć aplikację w swoich fachu. Jest jednak kilka wyłączeń, na których podstawie adwokat nie musi odbywać aplikacji adwokackiej a nawet zdawać egzaminu końcowego. Tytuł adwokata również podlega ochronie prawnej, podobnie jak radcy prawnego. Ważny do zapamiętania jest fakt, że adwokat przed sądem występuje w todze z żabotem koloru zielonego. 

Z ustawy z dnia 26 maja 1982 roku wynika, że adwokatura jest zawodem, w ramach którego udziela się pomocy prawnej, współdziała w ochronie praw i wolności obywatelskiej i kształtuje stosowanie prawa.

Adwokat pracuje w  kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim, albo w spółce cywilnej, partnerskiej lub komandytowej. Wspólnikami w tego rodzaju spółkach mogą być jedynie adwokaci, radcy prawni, rzecznicy patentowi, albo doradcy patentowi i prawnicy zagraniczni. Warto wiedzieć, że adwokat nie może wykonywać swojego zawodu, jeśli pozostaje w stosunku pracy. Czym zajmuje się adwokat podczas wykonywania swojej pracy?

• udziela pomocy prawnej,
• sporządza opinie prawne,
• opracowuje projekty aktów prawnych,
• występuje prze sądami i urzędami.

Jak widać różnice między tymi są bardzo niewielkie. Są nawet głosy, że oba te zawody powinno się połączyć w jeden. Polska jest obecnie jednym z bardzo nielicznych krajów, gdy te dwa zawody się jeszcze rozróżnia.